EYT, 3600 ek gösterge, yeni asgari ücret ve sözleşmeliye kadroda son dakika gelişmesi!

Daha çok sosyal konuların içinde olduğu yeni torba yasa hazırlıkları da sürüyor. Bu arada yine milyonların beklediği bazı yasal düzenlemelerle ilgili çalışmalar da başlatıldı. Bu çalışmalardan dört tanesi öne çıktı..

EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?

A Haber canlı yayınında konu ile açıklamalarda bulunan Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, "EYT meselesi öyle gözüküyor ki 2023 gelmeden gündemimizden çıkacak. Kasım sonu Aralık başı gibi de biz bunu öğrenmiş oluruz." dedi.

1) EYT'DE SAYI BELLİ OLDU

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşılıyor. Bu noktada yasanın içeriği de netleşmeye başladı. Buna göre prime dayalı bir sistem ile sigortalılar emekli olacak.

Belli bir primi ve yıl şartını yerine getirenler emeklilik hakkı kazanacak. Primini tamamlayamayanlar ya da henüz yılı dolmamış olanlar için ise kademeli bir emeklilik gelecek.

Böylece şartları tamamladıklarında emeklilik hakkını kullanabilecekler. Yapılan hesaplamalara göre ilk etapta 1.5 milyon sigortalı EYT kapsamında emekli olacak.

Geriye kalan 2-3 milyon arasındaki vatandaş ise şartları tamamladığında emekliliğe kavuşacak. Söz konusu düzenlemenin Kasım sonu ile Aralık başı gibi kamuoyu ile paylaşılması bekleniyor..

2) EMEKLİYE ASGARİ ÜCRET

Milyonlarca emeklinin yeni maaş artışı için de geri sayım başladı. Ocak ayında açıklanacak 6 aylık enflasyon oranı emeklilerin maaş artışlarını belirleyecek.

SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon artışı alırken, memur emeklileri yüzde 8 toplu sözleşme artışı ve enflasyon farkı alacak. Ancak emeklilerin taban maaşının da artırılması bekleniyor.

1500 TL'den 3.500 TL'ye çıkartılan taban maaşın asgari ücret seviyesine çekilmesi söz konusu. Bu konuda hesaplamalar yapılıyor.

Bu arada Ocak ayı ile birlikte 3600 ek gösterge artışları da memur emeklilerinin maaşlarına yansıtılacak.

3) SÖZLEŞMELİ KADROSU GENİŞLİYOR

KAMUBİZ.COM İnstagram KANALI İÇİN TIKLAYINIZ 

Kamuda sözleşmeli olarak görev yapan memurların 4A kadrolarına geçirilmesi ile ilgili çalışmada da sona gelindi. Memur sendikalarıyla yapılan müzakereler de tamamlandı.

Sendikalar kendi taleplerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na sundu. Bu noktada yaklaşık 550 bin sözleşmelinin kadroya geçerek yeni mali ve sosyal haklara kavuşması bekleniyor.

Ayrıca kamuya ait çağrı merkezi çalışanlarının da kapsama alınması planlanıyor. Böylece toplam sayı 600 bini bulacak. Bu noktada geçici işçilerin tam yıl çalışması ve tazminat hakkına kavuşması da sağlanacak.

4) ÜCRETTE KAYIP BİTİYOR

Çalışanların gelir vergisi dilimleri sebebiyle özellikle Eylül ayından sonra düşen ücretleriyle ilgili de tedbir alınıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı bu konuda görüşmelerini sürdürüyor.

Çalışma tamamlandığında vergi dilimleri yeniden belirlenerek ücret düşüşlerinin de önüne geçilecek.

VATANDAŞ NE İSTİYOR?

Bir yandan yasal çalışmalar devam ederken bir yandan da bazı kesimlerin talepleriyle ilgili çalışmaların da sonuçları bekleniyor. Birçok kesim kendi durumlarıyla ilgili gelişmeleri yakından izliyor.

STAJ VE ÇIRAKLIK: İş hayatına stajyer veya çırak sigortasıyla başlayan vatandaşların bu girişleri ve primleri emeklilikte kullanılmıyor.

Çalışma Bakanı Vedat Bilgin bu konuyla ilgili bir çalışma başlattıklarını söylemişti.
Bu çalışma sonunda staj ve çıraklık sigortasının de durumu belli olacak. Vatandaşlar kendilerine borçlanma hakkı verilmesini istiyor.

EMEKLİLİKTE EŞİTLİK: Yine özellikle Bağ-Kurlu vatandaşların sorunu olan yüksek primlerle ilgili Çalışma Bakanı Vedat Bilgin bir açıklama yaparak emeklilikte standart getirilmesi gerektiğini ve bu konuda bir çalışma başlattıklarını söylemişti.
Bağ-Kur ile SSK primlerinin eşitlenmesi de birçok vatandaşın beklentisi arasında.

TAŞERON KADROSU: Taşeron kadrosu sırasında kadroya geçemeyen çalışanlar yeni kadro beklerken, belediye şirketlerinde kadroya geçen taşeron işçiler ise toplu sözleşme, ikramiye gibi haklarının olmadığını belirterek bu durumların düzeltilmesini istiyor.

ANNELERE BORÇLANMA: Annelerin doğum borçlanmaları sigortadan sonrası için geçerli oluyor. Ancak birçok kadın sigortalı işe başlamadan önce yaptıkları doğumlar için de borçlanma hakkı verilmesini bekliyor.

PRİM BORÇLANMA HAKKI: Birçok vatandaş emeklilik için yaş şartını tamamlamasına rağmen yeterli prime sahip değil. 60'lı yaşlardaki birçok vatandaş primlerini borçlanarak tamamlayıp emeklilik hakkı verilmesini bekliyor.

Yine 3600 ile kısmi emeklilikte de yaş şartının esnetilmesi talep ediliyor.

BAĞKUR TESCİL SORUNU: Geçmişte vergi mükellefi olmuş ancak Bağ- Kur kaydını yaptırmamış çok sayıda vatandaş bulunuyor.

Bu sigortalılar geçmiş günlerinin tescil edilmesini ve o günleri borçlanarak emeklilik hesaplarında kullanılmasını istiyor.

EYT'DE PRİM HESABI NASIL YAPILACAK?

Özellikle formülle birlikte soru işaretleri beraberinde geldi. Bunlardan biri de prim hesaplaması oldu.

08.09.1999 öncesi işe giren herkes EYT'li mi? EYT'de prim hesabı nasıl yapılacak?

Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, A Haber canlı yayınında örnekler üzerinden EYT'de merak edilenleri anlattı.

EYT'nin milat tarihi dediğimiz 08.09.1999 öncesinde işe girenler herkes emekli olacak mı olmayacak mı, onunla ilgili primleri ne kadar olacak uzman olarak tahminlerde bulunuyoruz biz.

Şu anki yasalar üzerinden değerlendiriyoruz. Yasa koyucu aralık ayında bununla ilgili detaylar açıklandığı zaman da her şey netleşmiş olacak.

Ama şu anda nasıl hesaplıyoruz? Bildiğimiz gibi bizim 3 kurumumuz var. SSK, Bağkur, emekli sandığı üzerinden değerlendiriliyor.

SSK'lı olanların kendi içerisinde 08.09.99 öncesi farklı hesaplama 99 – 2008 arası farklı 2008 sonrasında da farklı hesaplamalarımız var.

08.09.1999 önce süre yaş ve prim günü zarureti vardı. Burada erkeklerde sigorta başlangıcından sonra 25 yıl kadınlarda 20 yıl, yaş haddimiz var 44-58 yaş, kadınlarda 38-56 yaş.

Prim günleri de 5000 – 5975 günlere devam ediyordu. Eğer yaş şartı kalkarsa dolayısıyla burada erkekler 25 kadınlar 20 yılı doldurursa prim günü de 5000 gün olursa emekli olacağını tahmin ediyoruz.

Örneğimizde SSK'lı olarak çalışan kişinin doğum tarihi 73 senesinde, işe başlama tarihi 1992 senesinde ve 5.700 günü var. Şu an nasıl emekli olur?

EYT çıkmazsa 25 yıl süre 53 yaş 5600 gün şartının bir araya geldiği en son ki tarihten itibaren emekli olacak.

52 yaşına 2026 yılında giriyor daha 4 senesi var yaşa takılmış. 5.700 gününü tamamlamış. Buradaki örnekte yaşa takıldığından dolay bu kişi şu anda emekli olamıyor. Ama yasa ola ki yaşı kaldırırsa önümüzdeki yıl başı bu kişinin emekli olması muhtemel olarak gözüküyor.

Peki 4B Bağkur ve emekli sandığında nasıl oluyor? Burada farklı kanunlarımız var bizim.

İşte başlama normalde Bağkur'da sigorta başlangıcından sonra 30.04.2008'e kadar erkekler 44-60 yaş kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde 9.000 gün 25 yıl kadınlarda 7.200 gün 20 yıl varsa yaşları da tamamlanıyorsa bunlar emekli olabiliyor.

Örneğimizde sigorta başlangıcı 1.1.1990. Bu kişi Bağkur'lu mu tam net değil hesabına göre değerlendirmek lazım. 90, 91, 92 yıllarında 3 yıl çalışmış 1080 gün. Sonra da 1.06.2001 vergi kaydı olmuş esnaflığı devam ediyor. Bağkur'da milat tarih 1.6.2002'dir.

Dolayısıyla 4A'lı bu tarihe kadar erkekte 25 kadınlarda 20 yılı doldurmaya kaç senesi varsa yaşı onun üzerinden değerlendiriyoruz biz ama EYT'li mi olup olmadığını şu şekilde hesaplıyoruz.

4A 3 yıl çalışmış, 4B olarak da 1 yıl olduğu için 4 yıl çalışmış. 2002'den 4 yılı çıkardığınızda 1998'e ulaşmış oluyoruz. 99 öncesi olduğu için EYT'li.

Diğer şart 25 yıl veya 20 yıl da tamamsa emekli olur. Bir de emekli sandığına bakalım. Bununla ilgili de milat tarihimiz 23.05.2002.

Sigorta başlangıcı 1.1.1992'de 2 aylık bir sigortalılığı olmuş ondan sonrasında da 1.1.2001'de 4C emekli sandığına girmiş ve hizmetleri devam etmiş.

Baktığımız zaman başlangıcı 92 ben EYT'liyim diyor ama orada yanılgı var. 2000 yılının 5. ayına denk geliyor. 99 öncesine götürmediği için bu emekli sandığı çalışanı EYT'li değil maalesef.

WhatsApp Grubumuz İçin TIKLAYINIZ

FACEBOOK SAYFAMIZI TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ

TWİTTER'DAN TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYINIZ